محمد حسن گودرزی :هنر تئاتر از جمله هنر هایی است که همچنان در بریتانیا از جذابیت زیادی برای مردم و هنردوستان برخوردار است. یکی از این دلایل را می توان به تاریخچه غنی این هنر نمایشی در این کشور دانست که وجود گنجینه غنی از نمایشنامه نویسان بسیار بزرگی مانند ویلیام شکسپیر، کریستوفر مارلو و ویلیام گولدینگ باعث شده که تئاتر این کشور در سطح جهان در نزد مردم و هنر دوستان بسیار شناخته شده باشد.

محبوبیت تئاتر در بریتانیا همچنان بالا است و با وجود سالن های مجهز سینما و دسترسی به شبکه های تلویزیونی متنوع، همچنان یکی از بزرگترین سرگرمی های مردم در این کشور رفتن به سالن های تئاتر و تماشای نمایش های مختلف از موزیکال و کُمدی گرفته تا درام های کلاسیک است.

ویلیام هَریس (William Harris) یکی از اساتید و کارشناسان مطرح تئاتر در لندن است. وی فعالیت خود را به عنوان بازیگر و کارگردان تئاتر آغاز کرد. نمونه کارها و تدریس حرفه ای هَریس روی آموزش بازیگران متمرکز شده است و وی در تعدادی از مدارس و دانشگاه های نمایشی بریتانیا و در سراسر اروپا در بلژیک ، فرانسه ، ایتالیا ، اسپانیا ، لیتوانی ، لهستان ، استونی ، بلاروس و روسیه تدریس کرده است. « هریس » سابقه تدریس در دانشگاه های میدلسکس (Middlesex) و آکادمی تئاترمانتویو (Mountview Academy) و از سال 2016، در دانشگاه ریجِنتس (Regents University) به تدریس تئاتر مشغول بوده است.

« دیباچه » با ویلیام هریس گفت و گویی را در مورد هنر تئاتر و بازیگری در بریتانیا انجام داده که در ادامه می آید. لازم به ذکر است که این مصاحبه به صورت « ایمیل » انجام شده است.

تئاتر در کشور شما از سابقه بسیار طولانی برخوردار است. در حال حاضر وضعیت هنر تئاتر در کشور شما چگونه است ؟

عالی است و البته شاهد تغییراتی بوده ایم؛ مخاطبان جدید به چیزی متفاوت علاقه مند هستند اما نیاز به قصه گویی زنده به همان اندازه که همیشه بوده، وجود دارد. هنر تئاتر همیشه در حال تغییر و تحول است زیرا سازندگان جوان تئاتر در پاسخ به آنچه می توانند به دست آورند ، شکل هنر را تغییر می دهند. شما می توانید طیف گسترده ای از هنر تئاتر را در سراسر بریتانیا و از طیف گسترده و متنوعی از سازندگان تئاتر تجربه کنید. از همه این ها گذشته، تناتر یک رسانه قابل دسترس برای همگان به شمار می رود.

برخی عقیده دارند که در حال حاضر هنر تئاتر تبدیل به سرگرمی قشر خاصی از افراد طبقه بالای جامعه شده است. نظر شما در این باره چیست ؟

اگر منظور از هنر تئاتر اشکال رسمی این هنر باشد شاید این حرف به نظر دُرُست بیاید. در تئاتر های بزرگ، مخاطبان هزینه بیشتری می کنند و البته مُسن تر هستند. اما تئاتر در بریتانیا به هر شکلی قابل دسترسی است. شما هنوز هم می توانید یک قطعه تئاتری بین 10 تا 20 پوند را ببینید و بلیط های اپرا ملی و شرکت های تئاتری موجود در این حیطه قیمت وجود دارد. چالشی که برای تئاتر امروزه وجود دارد، جذب مخاطبان جوانتری در سراسر دنیا است که به برنامه های تلوزیونی و فیلم های داستانی سینمایی به صورت آنلاین دسترسی دارند.

آیا دولت بریتانیا از هنر تئاتر حمایت می کند ؟ اگر چنین است ، این کمک مالی چیست؟

 دولت بریتانیا همواره از هنر تئاتر حمایت کرده است و این بدان معناست که این کشور از نظر جهانی ، بیشتر از هر کشور هم رده  دیگری در جهان در تئاتر ، فیلم و تلویزیون تأثیرگذار است. بازیگران و کارگردانان انگلیسی در سراسر جهان کار می کنند و با مخاطبان جهانی درگیر هستند - به عنوان مثال سریال های بازی تاج و تخت و سریال شرلوک. سرمایه گذاری نسبتاً ناچیزی که دولت در سطح ریشه ای ایجاد می کند به این معنی است که اقتصاد ، فرهنگ و هویت این کشور در سراسر جهان قابل توجه می شود.

البته این استدلال مطرح می شود که شرکت هایی امثال Netflix و Amazon باید کسانی باشند که سرمایه گذاری کنند نه مالیات دهندگان ، اما می دانیم که این مدل ها تمایل به این کار ندارند زیرا شرکت ها می توانند از ماندگاری نسبتاً کوتاهی برخوردار باشند. در حالی که شرکت ها برای سود نسبتاً کوتاه مدت سرمایه گذاری می کنند ، سرمایه گذاری دولتی برای منافع بلند مدت کشور است. داستان نویسان بریتانیا در سراسر جهان نفوذ دارند و هزینه زیادی برای دریافت کمک ندارند. ما در حال حاضر از سال 1945 به بعد شاهد بهره مندی از سرمایه گذاری در آموزش و تمرین هنر در بریتانیا هستیم. مسلماً بدون آن ، ما نمی توانیم به عنوان نیروی غالب در سرگرمی و فرهنگ جهانی که امروز هستیم ، باشیم.

تفاوت بین تئاتر بریتانیا و سایر نقاط اروپا بویژه فرانسه چیست؟

تئاتر بریتانیا از نظر شکلی تنوع بسیاری دارد، زیرا علاقه زیادی به ساخت تئاتر در این کشور وجود دارد. در سراسر اروپا تئاترهایی در بیشتر شهرها به روی صحنه می روند که کارهایی عالی هستند. من اغلب شیفته شکل های مختلف اجرای تئاتر که ممکن است انجام شود و اشتیاق مردم  برای رفتن به تئاتر هستم . من تفاوت های زیادی در این زمینه در اروپا نمی بینم.

در حال حاضر بریتانیا در طول 40 سال گذشته به یک کشور برتر در این زمینه در اروپا تبدیل شده است و این در طیف وسیعی از شرکت هایی که می توانید در بریتانیا و سراسر اروپا مشاهده کنید مشهود است. به عنوان مثال ، من کارهای زیادی از ایوان ون هوف (Ivan Van Hove) در لندن دیده ام که بازیگرانی از فرانسه و بقیه اروپا در آن حضور دارند. یک ارتباط جالب وقتی همه ما در تئاتر مشترک هستیم ، اتفاق می افتد. من برای یک دانشگاه (دانشگاه رجنتس لندن) کار می کنم ، که یک مجموعه جهانی از بازیگران را از سراسر جهان را به خود جلب می کند و ما کاملاً معتقدیم که آموزش بازیگران از فرهنگ های مختلف برای همکاری با یکدیگر روشی پیشرو در این زمینه است.

بسیاری از بازیگران فیلم کار خود را در تئاتر آغاز کرده اند. به نظر شما تفاوت بازیگری در سینما و تئاتر چیست؟

هر دو متعهد به حقیقت در اجرا هستند. اگر به یک بازیگر مانند مارک ریلنس (Mark Rylance) در فیلمی مانند دانکرک نگاهی بیندازید، وی همان بازی صادقانه ای که در روی صحنه تئاتر انجام داده را در آنجا می دهد. با این همه معیارها برای شیوه و شدت عمل متفاوت است. هر دو (بازیگری سینما و تئاتر) از یکجا نشئت می گیرد اما نوع همکاری با سایر افراد درگیر با بازیگر متفاوت است.

درباره تئاتر ایران چه می دانید؟

متاسفانه آشنایی کمی دارم. من در گذشته با بازیگران ایرانی کار کرده ام و آنها درباره کارشان انعطاف پذیر، سرزنده و جدی هستند. مدتی قبل با برخی از بازیگران ایرانی کارگاه آموزشی رومئو و ژولیت را انجام دادم. اجراهای آنها با یک سُنت غنی از داستان نویسی شفاهی آغشته شده بود که بسیار پرتحرک و جذاب بود. البته من سینمای ایران را تا حدودی بهتر می شناسم زیرا در اینجا بیشتر دسترسی به آن داریم.

دوست دارم دوباره با بازیگران ایرانی کار کنم. یکی از امتیازات کاری که من انجام می دهم به دست آوردن فرصت برای همکاری با بازیگرانی از سراسر جهان است که همه تجربه ، سنت ها و البته داستان ها را به اشتراک می گذارند. دوست دارم فرصتی برای شناخت بیشتر تئاتر ایران داشته باشم.

آینده هنر تئاتر را چگونه می بینید؟

تئاتر امروز به همان اندازه اهمیت دارد که تاکنون بوده است. ما باید به طور جمعی بشریت خود و ارزشهایی را که به عنوان انسانهای مشترک در این سیاره زیبا به ما پیوند می دهند دفاع کنیم. چه بهتر است که برای به اشتراک گذاشتن داستان ها بازیگران را به جای سربازان برای دیگران بفرستیم.